Akademik kelimelerin eğitim hayatındaki önemi
Akademik kelimelerin eğitim hayatındaki önemi nedir? Hepimizin aşina olduğu “method, analyze, conversely” gibi ingilizce akademik kelimelerin hiç sandığımızdan daha önemli olduğunu düşündünüz mü? İngilterede Essex üniversitesinden uygulamalı dil bilimi bölümü akademisyeni Sophia Skoufaki yazıyor.
Yazar:
Akademik sözcükleri herhangi bir disipline bağlı kalmaksızın okulda ve diğer tüm eğitim ortamlarında kullanıyoruz. Hem yazılı hem de konuşma dilinin önemli bir parçası olan akademik kelimeleri bir araştırmayı tanımlamak ya da konuşma ve yazmayı yeniden yapılandırmak için kullanabiliriz.
Öğrencilerin akademik sözcüklere olan yatkınlığı ilkokul, ortaokul ve lise performanslarını da direk olarak etkilemektedir. Başka bir deyişle öğrenciler akademik kavramları ne kadar iyi bilirlerse okuldaki başarıları da o kadar artmaktadır. Ancak akademik kelimeler genel olarak ilk bakışta sadece okulda öğretiliyor gibi gözükse de durum böyle değildir. Öğrenciler okul dışında da bu kelimeleri öğrenmeye devam etmektedir. Sanırım işin zor kısmı da burda başlıyor.
Akademik Kelimelerin öğrenilmesinde karşılaşılan zorluklar nelerdir?
Averli Coxhead tarafından Yeni Zelandalı öğrencilerle ilgili yapılan “Academic Vocabulary, Writing and English for Academic Purposes: Perspectives from Second Language Learners“ ve Stephen Evans ile Christopher Green tarafından Hong Konglu öğrencilerle ilgili yapılan “Why EAP is necessary: A survey of Hong Kong tertiary students“ çalışmalar uluslararası eğitim gören öğrenclerle ilgili önemli sonuçları ortayı koyuyor. Yapılan bu çalışmalara göre iki dilli üniversitelerde eğitim gören öğrencilerin de akademik kelimeleri doğru anlaması her zaman o kadar kolay olmuyor.
Öte yandan ana dili ingilizce olup sadece tek bir dil konuşan insanların da çoğu zaman “summarise ve contribute” gibi kelimelerle sorunlar yaşadığı görünüyor. Yukarıda bahsettiğim araştırmalar ayrıca ana dili ingilizce olanların kelime bilgisinin de hiç de sanıldığı gibi iyi bir seviyede olmadığını gösteriyor. Araştırmalar sosyo – ekonomik profil düşük olduğunda dil gelişiminin hem ilkokulda hem de ortaokulda zayıflamakta olduğunu göstermektedir.
Aslında ingilizce akademik kelimelerin bazılarıyla günlük hayatta da karşılaşmaktayız. Ancak, çoğu zaman onları doğal olarak fark edemeyebiliyoruz. Örneğin diyelim ki bir öğrenci “reliable” kelimesini daha önceden günlük hayatında “dependable” olarak biliyor. Bu öğrenci bu kelimeyi bilimsel bir makalede gördüğünde “of consistent quality” ifade ettiğini anlamada başarılı olamayacaktır. Hong Kong ve Yeni Zelandada yapılan bu araştırmalar da öğrencilerin bu yeni kelimelerin farklı anlamlarını anlamakta güçlük çektiğini göstermiştir. Araştırmacılar bunun sebebini öğrenilmiş kalıplar olarak gösteriyor. Öğrencilerin aynı kelimeler hakkında daha önceden öğrenmiş oldukları anlamlar birer öğrenilmiş kalıba dönüşmektedir. Bu durum ise bu kelimelerin yeni ve farklı anlamlarının analaşılmasını güçleştirmektedir.
Akademik kelimeleri öğrenmek neden zor?
Öğrencilerin öğrenmesi gereken yeni anlamlar beraberinde öğrenilmesi gereken yeni bilgileri de getirir.
Tüm diğer kelimelerde olduğu gibi akademik kelimeleri anlamak demek, o kelimelerin tanımı bilmek demek değildir. Akademik kelimeleri anlayabilmemiz için onların yanlarında kullanılan diğer kelimelerle olan ilişkilerini ve zamanlarını da iyi bilmemiz gerekiyor.
Akademik kelimeleri öğrenmenin zor olmasının bir başka nedeni de, bazılarının mesleki bir dile yani jargona ait olmasıdır. Örneğin, “Function” kelimesinin farklı anlamlarla kullanıldığı birçok disiplin mevcuttur. Fonksiyonlar matematikte bir işlem türü anlamına gelirken bilgisayar alanında ise programların yapı taşlarını temsil etmektedir.
Akademik kelimlerin eğitim hayatındaki önemi
Öğrencilerin akademik kelimeleri öğrenirken karşılaştıkları en büyük güçlüklerden biri de maruz kalma biçimleridir. Bilimsel jargon gibi akademik kelimeler yalnızca okullarda öğrenilmiyor.
Akademik kelime çalışmaları
Amerikada ilkokul ve ortaokullarda verilen akademik kelime eğitimi üzerine yapılmış birçok araştırma vardır. Bunlardan biri de; Nonie K. Lesaux, Michael J. Kieffer, Joan G. Kelley, Julie Russ Harris tarafından yapılan “Effects of Academic Vocabulary Instruction for Linguistically Diverse Adolescents: Evidence From a Randomized Field Trial” isimli araştırmadır.
Bu araştırmada yaygın olarak kullanılan kelime eğitiminin yani yazım ve telaffuz çalışmalarının dışında çok farklı şeylere de bakıldığı görünüyor. Nasıl mı? Örneğin; öğrencilerin farklı bağlamlarda aynı kelimeyle karşılaşmaları sağlanmıştır. Ardından, her kelime için birden fazla anlam öğretilmiş. Son olarak da öğrencilerden anlam tahmin etme ve kelimeleri anlamlı parçalara ayırma gibi etkinlikler yapmaları istenmiş.
Burada uygulanacak sıradan eğitimlerin işe yaramayacağını unutmamak gerekiyor. Genel kelime egzersizlerinin aksine bu çalışmalar bir kelimenin tetafuz ve anlamından çok daha fazlasını sunuyor. Örneğin; American Educational Research Journal tarafından yayınlanan “Word Knowledge and Comprehension Effects of an Academic Vocabulary Intervention for Middle School Students” isimli başka bir çalışmada öğrenciler önce aynı kelimelerle değişik kontekstlerde karşılaştırıldı. Bu şekilde her bir kelime için birden fazla anlam öğrendiler. Son olarak da anlam tahmininde bulunma ve ve sözcükleri anlamlı parçalara bölme egzersizleri yaptılar.
Yapılan bu çalışmada araştırmacılar öğrencilerin yaş ve ingilizce yeterlilik seviyelerinin akademik kelimeleri öğrenme becerileri üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu anlamaya çalışıyor. Böylelikle farklı öğrencilere hangi kelimeler ve bu kelimelerin hangi özelliklerinin öncelikli olarak öğretilmesi gerektiği gibi sorular daha kolay yanıt bulacak.
Uygulamalı dilbilimi üzerine yapmış olduğum “Spanish L1 EFL learners recognition knowledge of English academic vocabulary: The role of cognateness, word frequency, and length” isimli çalışmamada bu konuyla ilgili dikkat çekici sonuçlar aldım. Örneğin; iki dilde eğitim veren üniversitelerin öğrencileri İngilizce akademik sözcükleri daha kolay ayırt edebiliyorlar. Özellikle aynı kökenden gelen “cognate words” yani “English university” ve Spanish universidad” gibi kelimeleri ne kadar az karşılarına çıkarsa çıksın oldukça kolay fark edebilmektedirler.
Akademik kelimlerin eğitim hayatındaki önemi
Bununla birlikte tüm iki dilde eğitim gören öğrencilerin soydaş kelimeleri kolaylıkla tanıyabildiğini söyleyemeyiz. Öğretmenlerin burada öğrencilerin aynı kökten gelen kelimelerle ilgili farkındalıklarını kelimelerin iki farklı dildeki benzer kısımlarına işaret ederek arttırmaları gerekmektedir. Ayrıca öğrencilerin İngilizce okuma ve dinleme çalışması yaparken bu aynı soydan gelen kelimelerle ilgili bildiklerini kullanmalarını sağlayabiliriz.
İlgilinizi çekebilecek bir içerik: 9.sınıf 8.ünite ingilizce kelimeleri
Sonuç olarak, öğrencilerin akademik kelimeleri gerçek anlamda tanımaları oldukça büyük bir öneme sahiptir. Ancak bu şekilde okuma ve yazma çalışmalarını doğru bir şekilde tamamlayarak onları konuşma ve yazma etkinlerinde doğru bir şekilde kullanabilirler.
Son olarak şunu da eklemek istiyorum; tabi ki tüm akademik kelimeleri sınıf ortamında bu kadar derinlemesine öğretemeyiz. Bu nedenle bu kelimelerin öğretimi öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına göre planlanırsa işimiz çok daha kolay ve etkili olacaktır.
Bu makale,
